Λόγοι του μακαριστού Ιωήλ Γιαννακόπουλου περί αγάπης

Παραλογισμό θεωρεί το μίσος προς τους εχθρούς ο π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος

Δρος Ιωάννου Π. Μπουγά Θεολόγου

Στις 19 Οκτωβρίου πανηγυρίζει η Ιερά Μονή του Προφήτου Ιωήλ στην Καλαμάτα. Μονή που ίδρυσε ο πολυγραφώτατος Αρχιμανδρίτης Ιωήλ Γιαννακόπουλος ( +1966 ), ο πιστός τηρητής των κανόνων της Εκκλησίας και πνευματικός καθοδηγητής πολλών πιστών, λαϊκών και μοναχών. Με την ευκαιρία της εορτής της Μονής, την οποία ίδρυσε το 1962, παρουσιάζεται ένα ανέκδοτο χειρόγραφο του, στο όποιο ο π. Ιωηλ αναφέρεται στην προς τους εχθρούς αγάπη. Το χειρόγραφο αυτό είναι γραμμένο σε ένα φύλλο και στις δυο σελίδες και αποτελεί σχεδίασμα για κήρυγμά του.

Ο π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος τονίζει ως ύψιστη αρετή την αγάπη προς τους εχθρός και βεβαίως, σήμερα είναι επίκαιρος ο λόγος αυτού του αγίου ανδρός της Εκκλησίας, διότι πολλοί κατ’ όνομα χριστιανοί καταφέρονται με ιδιαιτέρως άσχημες εκφράσεις, αλλά και με έργα εναντίον άλλων πιστών, οι οποίοι έχουν αντίθετη άποψη με αυτούς, χαρακτηρίζοντας τους αιρετικούς, οικουμενιστές και λέγουν πολλές άλλες φαιδρότητες εναντίον κληρικών ακόμη και των Επίσκοπων τους, λέγουν επίσης εναντίον των αδελφών μας χριστιανών των άλλων Εκκλησιών, εναντίον των αδελφών μας αλλοθρήσκων μουσουλμάνων και εναντίον όσων δεν συμφωνούν με την θρησκειοποιημένη και ιδεολογικοποιημένη, συμφεροντολογική πίστη τους. Χαρακτηρίζουν πάντας τους διαφωνούντας ως εχθρούς, αν και στην πραγματικότητα δεν είναι, απλώς δικές τους φαντασιώσεις ικανοποιούν, αυτοί οι κατ’ όνομα χριστιανοί, οι οποίοι αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν, ότι χωρίς την αγάπη και τον διάλογο δεν μπορεί να υπάρξει σχέση με τον συνάνθρωπο και με τον Θεό. Αντιθέτως και σε άλλα χειρόγραφα του ο π. Ιωήλ είναι υπέρμαχος και των διαχριστιανικών διαλόγων και διακηρύσσει την ανάγκη ενότητας της διηρημένης Εκκλησίας του Χριστού ένεκα της αγάπης προς πάντας ανθρώπους.

Ο π Ιωήλ τονίζει ότι, ακόμη και αν οι άλλοι μας μισούν, απάντηση σε αυτούς δεν είναι οι φωνές και οι πράξεις μίσους, αλλά η αγάπη και μόνον η αγάπη. « Την μεγάλην αρρώστειαν του μίσους του εχθρού μας μόνον η ιδική μας αγάπη θα την θεραπεύσει ».

Οι μισούντες τους άλλους είναι άρρωστοι, παράλογοι αναφέρει ο π Ιωήλ. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη οι καταφερόμενοι εναντίον των διαφορετικών από εμάς και ας αναζητήσουν την θεραπεία όπου πρέπει. Τους αγαπώντας τους εχθρούς αυτών χαρακτηρίζει ήρωες.

Αφού ερμηνεύσει φιλολογικώς κατά παράγραφο τον ύμνο της αγάπης του Αποστόλου Παύλου, ο π. Ιωήλ συνεχίζει σχολιάζοντας τον, όπως εμφαίνεται στο παρακάτω μεταγραφόμενο χειρόγραφό του.( Οι υπογραμμίσεις του πατρός Ιωήλ )

Καθ’ υπερβολήν οδός της αγάπης.

Περί αγάπης

Είδομεν το πλάτος και το βάθος της αγάπης, αφού είναι ανωτέρα γλωσσολαλιών και προφητειών και μακροθυμεί, έχει μεγάλην καρδίαν.

Γεννάται μία απορία. Να αγαπώ ούτω τον Θεόν και τον φίλον μου το εννοώ. Να αγαπώ όμως έτσι και τον εχθρό μου η καρδία μου και ο νούς μου επαναστατεί. Πως θα γίνουν αυτά ;

Ιδού ! Ο εχθρός μας έχει ανάγκην της αγάπης μας, διότι αυτός μισών ημάς έχει πληγήν μέσα του.

Ο φίλος μας, ο οποίος μας αγαπά δεν έχει πληγήν και δεν έχει και τόσον πολύ ανάγκην της αγάπης μας. Την μεγάλην αρρώστειαν τού μίσους τού εχθρού μας μόνον η ιδική μας αγάπη θα την θεραπεύσει.

Έπειτα το να μισώ τον άνθρωπο, ο οποίος με μισεί περιπίπτω εις παραλογισμό, διότι αφού το μίσος του δεν το εγκρίνω, πως πίπτω εις το ίδιον κακόν, μισών αυτόν ως μισεί και αυτός εμέ ;

Έπειτα « ο εχθρός » μας είναι πολλάκις ο καλύτερος μας φίλος, διότι αυτός βλέπει και λέγει τας ελλείψεις μας, καλλίτερα από τον φίλο μας.

Όταν αγαπώ εκείνον που με αγαπά, είμαι δούλος και όχι κύριος, διότι είμαι αιχμάλωτος της αγάπης. Ήταν όμως αγαπώ εκείνον, ο οποίος με μισεί είμαι ήρωας, μεγαλειώδης, καθόσον νικώ το μίσος του άλλου. Δια τούτο ο Κύριος λέγει : εάν αγαπάτε του αγαπώντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί ;

Πλην αυτών το μίσος είναι πληγή όχι μόνον εις τον εχθρό μου, ο οποίος με μισεί, αλλά και προς εμέ. Επομένως μισών τον μισούντα με ανοίγω πληγήν μέσα μου, είμαι και εγώ δυστυχής. Δεν θεραπεύω το κακόν, το αυξάνω εις βάρος μου. Επομένως αν αγαπήσω τον εχθρόν μου, ο οποίος με μισεί, θα είμαι εγώ δυστυχής, παράλογος, δούλος. Αγαπών δε αυτόν θα είμαι ευτυχής, λογικός, ήρωας. Ποίο είναι καλύτερο ; Διάλεξε !

Ναι πρέπει να αγαπήσω τον εχθρόν μου.

Τι πρέπει να κάμωμεν ; Εάν πεινά ο εχθρός σου ταΐσε αυτόν, εάν διψά πότιζε αυτόν. Ταύτα ποιών άνθρωπε πυράν ανάπτεις εις την κεφαλήν αυτού. Όταν δηλαδή έχει ανάγκην τινά ο εχθρός σου δός του να φάει και νερό να πιεί. Όταν δε ευεργετείς ούτω άνθρωπε άνθρακες αναμμένους τοποθετείς εις την κεφαλήν του. Οι άνθρακες ούτοι οι έλεγχοι της συνειδήσεως του και ενοχές, οι οποίες θα γεννηθούν εις την ψυχήν του εχθρού σου, διότι αυτός σε μισεί και συ του κάμνεις καλόν.

Επειδή όμως δεν είναι δυνατόν να κάμωμεν πάντοτε το καλόν δι΄ έργων, ο Κύριος συνιστά να προσευχώμεθα υπέρ εκείνων, οι οποίοι μας μισούν. Προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς. Επηρεάζοντες είναι οι εκ συμπτώσεως και εκτάκτως ενεργούντες εχθρικώς, διώκοντες δε είναι οι συστηματικώς καταδιώκοντες ημάς. Όλους αυτούς πρέπει να τους λαμβάνωμεν εις την προσευχή μας και να προσευχώμεθα υπέρ των μισούντων ημάς.

Μεγαλειώδη πράγματα είναι η υλική βοήθεια του εχθρού μας και η πνευματική δια της προσευχής.
Πως όμως θα καμφθεί η καρδία μας, η οποία έχει πληγωθεί με το μίσος του εχθρού μας ; Εις τρόπος υπάρχει : Να στραφή πρώτον, να αγαπήση τον Θεον μελετών τον Ευαγγελικόν νόμον και προσευχόμενος ταπεινώς προς Αυτόν. Εκεί θα ίδη την αγάπην του Θεού και θα θεραπεύση την πληγωμένην του καρδίαν από το μίσος του εχθρού, διότι και εμείς είμεθα παλαιά και τώρα εχθροί του Θεού και Αυτός μας συνεχώρησεν. Θα εξακολουθεί δε να μας συγχωρή ο Θεός όταν και ημείς συγχωρούμεν τους εχθρούς μας.

Γεμάτος λοιπόν από αγάπην του Θεού προς σε και σου προς τον Θεόν, κάτω από την θείαν εντολήν Του, θα συγχωρηθείς αν και εσύ συγχωρήσεις, θα λάβεις δύναμιν να συγχωρήσεις.

Ο Κύριος λέγει : « Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλη ς της καρδίας σου και εξ όλης της διανοίας σου » και τότε θα δυνηθείς να αγαπήσεις τον πλησίον σου ως τον εαυτόν σου.

Αν λοιπόν δεν αγαπήσεις τον Θεόν σου, δεν θα αγαπήσεις τον πλησίον σου. Αλλά και αν παρ’ όλα αυτά δεν κλίνει η καρδία σου απολύτως προς την αγάπην, θα έχει τον έλεγχον, την ταπείνωσιν. Και αυτό είναι σπουδαίον ! Ιδου βάθος και πλάτος αγάπης !